De Choralphantasie van Richard Bartmuß is zeker beïnvloed door componisten als Max Reger en Franz Liszt (die hem uit waardering zijn complete  orgeloeuvre schonk). Het werk is gebaseerd op 3 strofen uit het lied “Jesu, meine Freude”, waarbij de presentatie van het koraalthema – na de afwisselend duistere en turbolente introductie- het verlangen naar de hemelse bruiloft (volgens vers 1) treffend weergeeft.
Vers 2 laat het ‘woeden van Satan’ in de handen horen (de melodie ligt daarbij in de bas) waarna de fuga vreugdevol begint maar uitloopt in een herhaling van de introductie. Het werk eindigt in hemelse sferen, teruggrijpend naar vers 1.

Het spelen van transcripties op orgel kan een hachelijke zaak zijn, omdat een orkest nu eenmaal vaak veel meer schakeringen qua timbre en dynamiek heeft. Deze Sarabande van Claude Debussy klinkt qua stijl echter als een logische introductie op de werken van Louis Vierne.

Omdat het instrument van Poul-Gerhard Andersen in de Ansgarskirken te Aalborg gebouwd is voor de uitvoering van Frans-romantisch repertoire, lag het voor de hand om
muziek van bijvoorbeeld Louis Vierne te programmeren.
De eerste bundel van de 24 Pièces en style libre (opus 31) behoren niet tot de meest bekende werken van deze impressionist. Oorspronkelijk bedoeld voor harmonium  doen deze werken het ook uitstekend op een (groot) orgel. Vierne werkte behalve in zijn eigen – kleurrijke-stijl (zoals in het Divertissement) ook duidelijk met inspiratiebronnen uit de Parijse omgeving: Zo horen we in de Prélude invloeden van Gabriel Fauré en lijkt in de Canzone Maître Charles-Marie Widor (Vierne kreeg compositielessen van hem) voorbij te komen.

Song without Words (of: Elegy, 2004) van David Briggs werd gecomponeerd voor de 80e verjaardag van Patrick Bell, een zakenman met passie voor kerkmuziek, op wiens naam het thema is gebaseerd. De sfeer is Frans, en het Aalborgse orgel is de spreekwoordelijke vis in het water...

De Fantasia over B.A.C.H. (1982) van Arie J. Keijzer is zijn langste orgelwerk. Omdat Bach de hele wereld overgegaan is en zijn muziek vele culturen heeft ontmoet, zijn deze invloeden bepalend voor de compositie. Het werk begint met een treurmars waarna op een verassende en symfonische manier (con fantasia) motieven uit het B.A.C.H.-thema worden geconstrueerd en gevarieerd. Het middendeel wordt gevormd door een Grave met een solo voor de Sesquialter, gevolgd door een Lamento in fugato-vorm. Als de daarop volgende ontwikkeling uitgelopen is in een cluster – met alle tonen van het octaaf – volgt een reprise van het con fantasia-motief. De daarop volgende klaagzang, ingeleid met de omkering van het B.A.C.H.-motief, is bedoelt als een terugblik op het verscheiden van de grootste componist aller tijden.

De improvisaties ontstonden nadat er een complete opnamedag over was omdat de opnamen voorspoedig verliepen. De doorlopende weg voor de kerk en het ziekenhuis
in de buurt bleken minder overlast te veroorzaken dan we hadden verwacht. Als aanzet heeft de producer Jesper Jørgensen 7 Deense volks- en kerkliederen gekozen waarbij er vooraf bij mij het idee oprees om een Frans-symfonisch Choral te programmeren. Van de thematiek was alleen de eerste aanzet genoteerd: a-f-e-d-c-d-e. De betreffende stijlen zijn vooral in relatie tot de teksten en het bespeelde instrument ontstaan.
In vijf gevallen is een bepaalde componist of stijl als inspiratiebron gekozen (zie daarvoor de inhoudsopgave), omdat we het orgel zo veelzijdig mogelijk wilden presenteren. Een tweetal thema’s zijn ook in Nederland bekend: de drie variaties Homage to Buxtehude (track 8-10) als het lied “Wie maar de goede God laat zorgen”, de Triptique Symfonique (12-14) als Homage to Louis Vierne heeft melodie-fragmenten van “Alles wat adem heeft, love de Here” als basis.

Met dank aan: Jaco van den Berg (registrant), Bjarke Bruhn (orgelmakerij P. G. Andersen & Bruhn), Sabine & Arvid Kleinhout en Gwyn Hodgson voor het maken van de vertaling – en organist Niels Jørgen Møller en de medewerkers van de Ansgarskirken voor de hulp tijdens het maken van de opnamen. Een speciaal woord van dank aan Jesper Jørgensen voor de inspirerende opnameleiding.

Gerben Mourik